9+ Mẫu Cổng Tam Quan Tứ Trụ Kiến Trúc Độc Đáo Đẹp Nhất

Cổng tứ trụ là một trong những biểu tượng kiến trúc đặc sắc trong các công trình tâm linh và văn hóa truyền thống của người Việt. Với thiết kế gồm bốn cột trụ uy nghi, cổng không chỉ thể hiện sự bề thế, trang nghiêm mà còn hàm chứa nhiều giá trị phong thủy và tâm linh sâu sắc. Qua thời gian, hình ảnh cổng tam quan vẫn giữ nguyên vị thế quan trọng trong không gian đình chùa, từ đường hay khu lăng mộ. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về ý nghĩa, đặc điểm cũng như ứng dụng phổ biến của loại cổng này trong đời sống hiện đại.

1. Cổng tứ trụ là gì?

Chi tiết về cổng tam quan 

Cổng tứ trụ là một dạng biến thể của cổng tam quan, được thiết kế với bốn cột trụ đá kiên cố, tạo nên ba lối đi riêng biệt mang đậm tính biểu tượng và giá trị văn hóa sâu sắc. Trong đó, hai cột trụ chính nằm ở vị trí trung tâm có kích thước lớn và chiều cao vượt trội so với hai cột trụ bên ngoài, nhấn mạnh sự trang nghiêm và tôn nghiêm của lối đi chính giữa. Đây là lối đi dành riêng cho các bậc trưởng bối, chức sắc, khách quý – thể hiện sự kính trọng, lòng hiếu khách và nét đẹp trong nếp sống truyền thống của người Việt. Hai lối đi phụ hai bên, nhỏ và thấp hơn, được thiết kế dành cho con cháu, người dân trong dòng tộc hoặc khách viếng thông thường.

Cổng tam quan tứ trụ thường được chế tác từ các loại đá tự nhiên nguyên khối như đá xanh Thanh Hóa, đá trắng, đá vàng hay đá granite… Những loại đá này không chỉ sở hữu độ bền cao, khả năng chống chịu tốt trước mọi điều kiện thời tiết khắc nghiệt, mà còn giữ được vẻ đẹp trường tồn theo thời gian. Trên bề mặt các cột trụ, xà ngang và mái che thường được nghệ nhân chạm khắc tinh xảo những hoa văn mang đậm nét truyền thống như hình tượng rồng, phượng, hoa sen, tứ linh, câu đối chữ Hán… Mỗi chi tiết đều góp phần truyền tải tinh thần văn hóa, niềm tin tâm linh và lòng tôn kính đối với tổ tiên, thần linh.

Ngày nay, cổng tứ trụ không chỉ xuất hiện phổ biến tại các công trình kiến trúc tâm linh như đình, đền, chùa, miếu mà còn được ứng dụng rộng rãi trong việc xây dựng các khu lăng mộ đá, nhà thờ họ, góp phần tôn lên vẻ đẹp uy nghi, linh thiêng và bề thế cho toàn bộ không gian kiến trúc. Đây là một trong những biểu tượng đặc trưng phản ánh sâu sắc tinh thần văn hóa, tín ngưỡng và mỹ thuật truyền thống của dân tộc Việt.

2. Phân loại cổng tam quan tứ trụ

Cách phân loại cổng tam quan 

Trong kiến trúc truyền thống Việt Nam, cổng tam quan tứ trụ giữ một vị trí đặc biệt, không chỉ đóng vai trò là lối ra vào chính mà còn thể hiện tính biểu tượng cao về văn hóa, tín ngưỡng và mỹ học. Mỗi kiểu dáng cổng đều mang theo một câu chuyện riêng, phản ánh rõ nét đặc điểm của từng công trình tâm linh cũng như quan niệm thẩm mỹ của người xưa. Trong đó, cổng đá tứ trụ được chia thành hai loại chính, mỗi loại đều mang ý nghĩa và hình thức khác biệt:

Cổng tam quan có gác

Đây là dạng cổng có kết cấu một tầng hoặc nhiều tầng, phía trên được thiết kế thêm một gác nhỏ, thường dùng để treo chuông hoặc trống. Gác mái không chỉ là điểm nhấn kiến trúc làm tăng thêm vẻ uy nghi cho tổng thể công trình, mà còn mang ý nghĩa thông báo, dùng để phát tín hiệu về các sự kiện trọng đại của cộng đồng như lễ hội, giỗ tổ, đại lễ… Cổng tứ trụ có gác thường được sử dụng trong các công trình tâm linh lớn như đình làng, chùa chiền, nhà thờ họ nơi đề cao sự trang nghiêm và bản sắc truyền thống.

Cổng tam quan tứ trụ truyền thống

Đây là kiểu cổng tứ trụ đơn giản hơn nhưng lại phổ biến nhất trong các công trình kiến trúc tâm linh. Cổng được cấu thành bởi bốn cột trụ vững chãi, trong đó hai trụ chính giữa có kích thước lớn và cao hơn hai trụ bên, tạo nên ba lối đi rõ ràng. Các trụ được kết nối bằng xà ngang đá, thường được chạm khắc hoa văn tinh xảo như tứ linh, rồng phượng, hoa sen hay câu đối Hán tự. Loại cổng này thể hiện sự cân đối, hài hòa và thường được đặt ở vị trí trang trọng phía trước các khu lăng mộ đá, đền thờ, miếu mạo… góp phần tạo nên vẻ đẹp cổ kính và linh thiêng cho không gian tổng thể.

3. Ý nghĩa của cổng tứ trụ

Những ý nghĩa về cổng tam quan 

Cổng đá, đặc biệt là cổng tứ trụ, không chỉ đơn thuần là một lối ra vào, mà còn là biểu tượng mang nhiều tầng ý nghĩa về văn hóa, tâm linh, phong thủy và kiến trúc. Trong mỗi công trình tâm linh, sự hiện diện của cổng không chỉ mang tính thẩm mỹ mà còn thể hiện triết lý sống, tín ngưỡng và lòng thành kính của con người đối với tổ tiên, thần linh và vũ trụ.

Trong văn hóa tâm linh:

Cổng tam quan trong đó có cổng tứ trụ, được xem là hình ảnh tượng trưng cho ba cõi: Thiên - Địa - Nhân (Trời - Đất - Người) hoặc Tam bảo: Phật - Pháp - Tăng trong Phật giáo. Cổng không chỉ là ranh giới giữa thế giới đời thường và không gian tâm linh thiêng liêng bên trong, mà còn là nơi giúp con người tạm gác lại những lo toan trần tục, bước vào chốn thanh tịnh, an nhiên. Chính vì vậy, mỗi bước chân qua cổng là một hành trình chuyển hóa tâm thức, thể hiện lòng thành kính và sự tôn nghiêm đối với thần linh, tổ tiên.

Trong kiến trúc truyền thống:

Cổng tam quan tứ trụ đóng vai trò là điểm nhấn kiến trúc quan trọng, góp phần tạo nên vẻ đẹp uy nghi, bề thế và cân đối cho toàn bộ công trình. Thiết kế bốn trụ vững chãi, xà ngang chạm khắc công phu cùng sự phân chia ba lối đi tạo nên một không gian mở nhưng vẫn đầy tính trang nghiêm. Ngoài ra, cổng còn giúp phân định ranh giới không gian, tạo sự bảo vệ và giới hạn thiêng liêng cho khu vực nội tự, từ đó nâng tầm giá trị kiến trúc tổng thể.

Trong phong thủy:

Theo quan niệm phong thủy, cổng đá tứ trụ có vai trò điều hòa dòng sinh khí, thu hút năng lượng tích cực và hóa giải những luồng khí xấu từ bên ngoài. Vị trí đặt cổng, hướng mở, tỷ lệ kích thước và họa tiết chạm khắc đều được tính toán kỹ lưỡng dựa trên nguyên lý âm dương, ngũ hành để đảm bảo hài hòa giữa kiến trúc và môi trường xung quanh. Khi được đặt đúng cách, cổng đá không chỉ mang lại sự bình an cho không gian tâm linh mà còn góp phần đem đến may mắn, tài lộc cho gia chủ và cộng đồng.

4. Kiến trúc cổng tứ trụ

Các kiến trúc nổi bật của cổng tam quan 

Cổng tứ trụ là một trong những kiểu cổng đá truyền thống mang đậm dấu ấn kiến trúc tâm linh Việt Nam. Mặc dù có nhiều biến thể về thiết kế, kích thước và phong cách trang trí tùy theo từng công trình cụ thể, song về cơ bản, cổng tam quan tứ trụ vẫn được cấu thành từ những bộ phận chính sau:

Cột trụ

Là yếu tố quan trọng nhất, giữ vai trò chủ đạo trong toàn bộ cấu trúc của cổng. Các cột trụ thường được chế tác từ đá tự nhiên nguyên khối như đá xanh Thanh Hóa, đá trắng, đá vàng… đảm bảo sự vững chãi và trường tồn theo thời gian. Thông thường, hai cột trụ giữa có chiều cao và đường kính lớn hơn so với hai cột trụ bên ngoài, thể hiện sự bề thế, uy nghi và tôn ti trật tự trong không gian tâm linh. Trên bề mặt cột, nghệ nhân thường chạm khắc câu đối, hoa văn hoặc các biểu tượng phong thủy với độ tinh xảo cao.

Xà ngang

Bộ phận kết nối giữa các cột trụ, vừa tạo khung vững chắc, vừa góp phần tăng tính thẩm mỹ cho tổng thể cổng tứ trụ. Xà ngang thường được chạm khắc công phu với các họa tiết truyền thống như hoa lá, sóng nước, chữ Hán, tên gọi của công trình, hoặc những câu đối mang ý nghĩa sâu sắc về đạo lý, tâm linh.

Mái che

Tùy theo thiết kế của từng công trình, cổng tứ trụ có thể có hoặc không có mái che. Nếu có, mái thường được làm theo dạng mái ngói truyền thống, mái đao cong hoặc mái bằng, vừa có chức năng che mưa nắng cho cổng, vừa tạo điểm nhấn thẩm mỹ, góp phần hoàn thiện kiến trúc tổng thể. Mái che cũng là nơi nghệ nhân thể hiện tay nghề thông qua các chi tiết hoa văn chạm khắc tinh tế.

Bậc tam cấp

Là phần bậc thềm dẫn lên cổng, thường được xây bằng đá, gạch hoặc xi măng, với số bậc là số lẻ -  thường là 3, 5 hoặc 7 - nhằm đảm bảo yếu tố phong thủy cân bằng Âm - Dương. Bậc tam cấp không chỉ giúp nâng đỡ về mặt kết cấu mà còn mang ý nghĩa biểu tượng cho quá trình bước vào không gian linh thiêng, thanh tịnh.

Hoa văn, họa tiết

Là yếu tố góp phần tạo nên vẻ đẹp sinh động, đầy tính nghệ thuật cho cổng tam quan  tứ trụ. Các họa tiết thường được chạm khắc thủ công trên cột trụ, xà ngang, mái che… thể hiện những hình ảnh mang giá trị tâm linh, văn hóa như rồng, phượng, tứ linh, hoa sen, vân mây… Mỗi chi tiết không chỉ mang tính trang trí mà còn ẩn chứa những thông điệp về tín ngưỡng và triết lý sống của người Việt xưa.

5. Các mẫu cổng tam quan tứ trụ đẹp nhất

Những mẫu cổng tam quan tứ trụ đẹp nhất tại Huy Duyên Stone là sự kết hợp hài hòa giữa nghệ thuật điêu khắc đá truyền thống và kỹ thuật chế tác hiện đại.

Mẫu cổng đá tam quan HĐ06

Mẫu cổng tam quan được lựa chọn nhiều nhất

Mẫu cổng tam quan đẹp, được điêu khắc tinh xảo

Mẫu cổng tam quan thiết kế chuẩn phong thuỷ 

6. Thi công cổng đá lăng mộ ở đâu uy tín

Khi xây dựng các công trình tâm linh như lăng mộ đá, việc lựa chọn đơn vị thi công uy tín đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc đảm bảo chất lượng, độ bền cũng như giá trị thẩm mỹ của công trình. Nhiều khách hàng băn khoăn thi công cổng tứ trụ ở đâu uy tín giữa vô số nhà cung cấp trên thị trường hiện nay. Một đơn vị đáng tin cậy không chỉ cần có tay nghề cao mà còn phải am hiểu sâu sắc về phong thủy, kiến trúc truyền thống và văn hóa tâm linh Việt.

Huy Duyên Stone là một trong những địa chỉ được nhiều khách hàng tin tưởng khi cần thi công cổng tam quan tứ trụ với chất lượng vượt trội và dịch vụ chuyên nghiệp. Tại đây, mỗi sản phẩm đều được chế tác từ đá tự nhiên nguyên khối, trải qua quy trình gia công tỉ mỉ bởi đội ngũ nghệ nhân lành nghề. Không chỉ đảm bảo độ bền vững theo thời gian, cổng đá tại Huy Duyên còn sở hữu hoa văn tinh xảo, mang đậm dấu ấn tâm linh và giá trị nghệ thuật cao. Nếu bạn đang tìm kiếm nơi thi công cổng đá lăng mộ uy tín, Huy Duyên Stone chính là lựa chọn đáng để cân nhắc.